Instrukcja dotycząca przygotowania materiałów do druku

I. Uwagi ogólne

1.    Autor przekazuje oryginalną, ostateczną i kompletną wersję tekstu, który nie był wcześniej publikowany ani w części, ani w całości, według podanych niżej zasad przygotowywania plików tekstowych, graficznych oraz materiału ilustracyjnego, tzn.:

• plik (tekst w formacie Word), uwzględniający cały tekst główny, przypisy, bibliografię, indeksy;
• wydruk komputerowy tożsamy z zapisem elektronicznym, drukowany jednostronnie z ciągłą paginacją, w którym przypisy będą miały numerację ciągłą w obrębie każdego rozdziału (monografia) lub w obrębie artykułu (praca zbiorowa);
• ostateczny materiał ilustracyjny (rysunki, fotografie) oraz tabele i zestawienia.

2.    Wydruk komputerowy winien zawierać spis treści z czytelnym podziałem na części, rozdziały, podrozdziały. Wszelkie charakterystyczne cechy podziału tekstu (dedykacja, rysunki, tabele, zdjęcia, układ przypisów itp.) winny być zaznaczone w tekście i uzgodnione z redaktorem książki przed jej wstępnym opracowaniem.

3.    Materiał ilustracyjny (tabele, wykresy, zdjęcia itp.) autor dostarcza w następującej formie:

• materiał zeskanowany, w zapisie elektronicznym (o rozdzielczości nie mniejszej niż 600 dpi dla obiektów w skali 1:1) wraz z ponumerowanymi wydrukami;
• zamiast materiału zeskanowanego mogą być ponumerowane zdjęcia (slajdy) i inne ilustracje o jakości umożliwiającej dalszą obróbkę;
• spis ilustracji – ze wskazaniem ilustracji czarno-białych i kolorowych oraz ich autorów i źródeł;
• ponumerowane podpisy pod ilustracje.

4.    Zarówno w wypadku pracy zwartej, jak i zbiorowej obowiązek ujednolicenia w całym tomie zapisów bibliograficznych (przypisów i literatury) spoczywa na autorach i redaktorze naukowym.

5.    Umieszczając w książce bądź artykule rysunki, fotografie, tabele, fragmenty tekstów będących cudzą twórczością, autor zobowiązany jest do wyraźnego wskazania źródła nie tylko w wykazie literatury, lecz także w podpisie pod rysunkiem, tabelą, fotografią, reprodukcją itp., a w przypadku cytatu w przypisie oraz do przedstawienia wydawcy zezwolenia autora/wydawnictwa na wykorzystanie zapożyczonego fragmentu. Uzyskanie zezwolenia należy do obowiązków autora. Brak zezwolenia oraz niepodanie źródła zapożyczenia jest naruszeniem praw autorskich i pociąga za sobą skutki prawne. Postanowienia prawa autorskiego dotyczą zarówno zaczerpnięć z dzieł polskich, jak i zagranicznych (Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim – Dz.U. Nr 24, poz. 83, art. 34).

6.    Autor ponosi odpowiedzialność za wszelkie dane merytoryczne zawarte w książce – Wydawnictwo nie weryfikuje dat, nazw własnych, cytatów, danych bibliograficznych itp.

7.    Sporządzenie indeksów – nazwisk osób, nazw geograficznych czy rzeczowych – należy do obowiązków autora lub redaktora naukowego.

8.    Wydawnictwo zastrzega sobie prawo technicznej oceny jakości ilustracji pod kątem możliwości ich wykorzystania w druku oraz zatwierdza ich ostateczną postać.

9.    Zgodnie z prawem autorskim korekta autorska nie może przekraczać 1% zmian w tekście, w innej sytuacji autor ponosi koszty ponownego łamania książki spowodowane wprowadzonymi zmianami.

10.  Autor monografii lub redaktor naukowy pracy zbiorowej dostarcza redaktorowi prowadzącemu materiały do wykorzystania przy opracowaniu okładki, zaś dla celów promocyjnych krótką informację na temat książki (załącznik: Informacja dla celów marketingowych…).

11.  Niedostosowanie się do wymienionych w niniejszej instrukcji wymogów formalnych będzie skutkować nieprzyjęciem przez Wydawnictwo książki do druku.

12.  Przyjęcie do wydania pracy zwartej bądź zbiorowej jest równoznaczne z uzyskaniem przez Wydawnictwo prawa druku, co odnotowane jest za pomocą noty copyright na stronie metrykalnej.

II. Szczegółowe zasady przygotowania plików, tekstów, przypisów, tekstów matematycznych, obiektów graficznych i fotografii

a) Pliki

1. Wydawnictwo UO przyjmuje pliki na płytach CD, które powinny być dokładnie opisane (imię i nazwisko autora oraz tytuł pracy, a w przypadku prac zbiorowych – tytuł publikacji oraz imię i nazwisko redaktora naukowego) oraz zawierać tylko jedną, aktualną wersję pracy.
2. Nazwy plików powinny być czytelne, np. w monografiach (w sytuacji gdy praca nie może być dostarczona w jednym pliku i stosuje się podział na poszczególne części) – spis, wstęp, rozdział 1, literatura itd.; w pracach zbiorowych nazwa pliku z danym artykułem powinna zaczynać się od nazwiska autora, może też zawierać pierwsze wyrazy tytułu pracy. Nazwy plików rysunków i tabel powinny być opatrzone odpowiednim numerem, np.: tabela 1, rysunek 1 czy kowalski – rys. 1, kowalski – tab. 1 itp.
3. Przyjmowane są tylko pliki tekstów przepisanych w Wordzie oraz pliki obiektów graficznych wykonanych w CorelDraw (wersja do X5) bądź wyeksportowanych do formatów EPS, JPG, PNG, TIF.

b) Tekst

1. Tekst należy wpisywać na stronie o formacie A4, której zadano 2,5-centymetrowe marginesy.
2. Należy wprowadzić numerację stron (w przypadku monografii ciągłą).
3. Tekst zasadniczy powinien odznaczać się następującymi parametrami: czcionka 12 pkt Times New Roman, 1,5 odstęp między wersami, wcięcie akapitowe na 1,25 cm, tekst wyrównany do lewego i prawego marginesu.
4. Przypisy i tabele należy wprowadzić czcionką 11 pkt Times New Roman. Odstęp między wersami nie może być mniejszy niż 1,5.
5. W tabelach nie stosujemy pogrubionej czcionki w główkach. Nie wyrównujemy spacjami ani tabulatorami danych liczbowych. W danych liczbowych stosujemy przecinek dla oddzielenia wartości dziesiętnych.
6. Dopuszczalne są następujące typy wyróżnień w tekście: kursywa – dla tytułów publikacji oraz dzieł, a także wyrażeń obcojęzycznych oraz dla wyrazów i wyrażeń stanowiących przykłady, pogrubienie – dla tytułów, terminów i partii tekstów wymagających wyróżnienia, tekst podkreślony – dla terminów i wyrażeń wymagających wyróżnienia drukiem rozstrzelonym.
7. Każdy akapit należy zakończyć naciśnięciem klawisza Enter.
8. Efekt wcięcia akapitowego należy osiągnąć przez zaprogramowanie wcięcia specjalnego w opcjach formatowania akapitu lub przez wciśnięcie tabulatora. Niedopuszczalne jest uzyskiwanie wcięcia akapitowego metodą wbicia kilku spacji.
9. Niedopuszczalne jest wyrównywanie tekstu do prawego i lewego marginesu spacjami.
10. Niedopuszczalne jest ręczne dzielenie wyrazów, nie należy „łapać” pojedynczych liter na końcu linii ani też kończyć linii poprzez jednoczesne naciśnięcie klawiszy Shift i Enter.
11. Nawiasy okrągłe i kwadratowe należy wybrać z klawiatury. Niedopuszczalne jest używanie w tym celu znaku „/”.
12. Stosujemy tylko cudzysłowy drukarskie. Niedopuszczalne jest tworzenie cudzysłowów z podwójnych przecinków i apostrofów.
13. W celu oznaczenia myślników, łączników i pauz zakresowych należy wybrać z klawiatury znak -. Myślnik należy oddzielić z obu stron spacjami. W wyrazach złożonych (np. biało-czarny, polityczno-społeczny itp.) stosujemy łącznik (bez spacji), nie myślnik. Spacji nie stosujemy w przypadku pauzy zakresowej (np. lata 1999-2000, s. 5-9 itp.).
14. Tytuły tekstów niedrukowanych (rękopisów, referatów, incipity dokumentów) należy zapisywać w cudzysłowach; tytuły nadane przez autora – bez cudzysłowów, np. Memoriał, Laudatum sejmiku.
15. Tytuły opublikowanych (wydrukowanych, udostępnionych w Internecie) dzieł, dokumentów, rozdziałów i fragmentów dzieł (dokumentów) należy zapisywać kursywą; tytuły domyślne lub utarte określenia tytułowe – wielką literą bez wyróżnień, np. Konstytucja 3 maja, Geograf Bawarski.
16. Źródła należy cytować w języku oryginału, a w przypadku tych zapisanych cyrylicą należy konsekwentnie stosować transliterację zgodnie z zasadami określonymi w Wielkim słowniku ortograficznym PWN. Dopuszcza się też stosowanie transkrypcji według zasad podanych w tym słowniku.
17. Opuszczenia w cytowanym tekście należy oznaczyć trzema kropkami objętymi nawiasami klamrowymi.
18. Cytaty umieszczone w tekście należy zawsze oznaczać cudzysłowami, natomiast w przypadku cytatów wydzielonych z tekstu, składanych mniejszą czcionką, cudzysłowów stosować nie należy.
19. Należy stosować oryginalną pisownię imion i nazwisk obcojęzycznych. Dopuszczalne są też formy wariantywne podane w Wielkim słowniku ortograficznym PWN (np. Szekspir, Cyceron, Wolter); w przypadku imion i nazwisk słowiańskich zapisanych cyrylicą należy stosować transliterację ewentualnie transkrypcję.
20. Imiona osób wzmiankowanych w tekście po raz pierwszy powinny być przytoczone w pełnej formie. W opisach bibliograficznych należy zapisywać inicjały imion i nazwisko.
21. Spisów treści, bibliografii nie należy układać za pomocą tabeli.
22. Jeżeli konieczne jest użycie znaków, których nie ma na klawiaturze, można skorzystać z opcji „wstaw symbol” bądź odpowiednio zaprogramować polecenie makro, należy jednak wówczas do wydruku pracy dołączyć wykaz wszystkich wprowadzonych w ten sposób znaków.
23. Rysunki i tabele należy włączyć do tekstu. Numer i podpis rysunku oraz ewentualne źródło należy umieścić pod rysunkiem jako odrębny akapit (nie mogą stanowić części rysunku). Numer i tytuł tabeli należy umieścić nad tabelą, natomiast pod tabelą umieszczamy w pierwszej kolejności wszelkie do niej objaśnienia, a następnie źródło. Ta partia tekstu również stanowi oddzielne akapity (poza obszarem tabeli).

c) Przypisy

1. Przypisy mogą być odsyłaczowe (dolne) lub nawiasowe, wewnątrztekstowe (harwardzkie).
2. Zarówno w pracach zwartych (monografiach), jak i zbiorowych nie stosuje się numeracji ciągłej przypisów. Przypisy należy numerować od 1 w obrębie poszczególnych rozdziałów (w monografiach) i w obrębie poszczególnych artykułów (w pracach zbiorowych).
3. Zapis pozycji literaturowych w przypisach i bibliografii musi być konsekwentny (zapis nazwisk albo z inicjałem imienia, albo z pełnym imieniem; tytuły druków zwartych kursywą, tytuły czasopism w cudzysłowach; uwzględnianie w zapisach nazwisk tłumaczy albo pomijanie ich).
4. Opis bibliograficzny książki obejmuje: inicjał imienia (w przypadku inicjałów dwóch imion rozdzielamy je jedną spacją) i nazwisko autora, tytuł publikacji (kursywą), miejsce i rok wydania, stronę, np.:

¹ M. Żelazny, Źródłowy sens pojęcia „estetyka”. Rozprawy z historii niemieckiej, Toruń 1994, s. 17–19.
² J. Huizinga, Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury, przeł. M. Kurecka, W. Wirpsza, Warszawa 1985.

• W sytuacji przywołania w tekście tylko jednego dzieła autora w przypisie powtórzonym należy stosować zapis z użyciem skrótów „op. cit.” i „ibidem”lub – konsekwentnie w całej pracy – „dz. cyt.” i „tamże” (w przypadku prac zbiorowych decyzję w sprawie stosowania w obrębie całej pracy w przypisach skrótów łacińskich bądź polskich podejmuje redaktor naukowy), np.:

³ S. Skwarczyńska, Wstęp do nauki o literaturze, t. 3, Warszawa 1965, s. 118–119.
⁶ S. Skwarczyńska, op. cit., s. 220–225.
⁷ Ibidem, s. 282–290.

• W przypadku przywołania w tekście kilku prac jednego autora w przypisach powtórzonych należy podawać skrót dzieła, np.:

¹⁰ T. Skubalanka, Styl romantyczny, Wrocław 1984.
¹¹ T. Skubalanka, O stylu poetyckim i innych stylach języka. Studia i szkice teoretyczne, Lublin 1995.
¹⁸ T. Skubalanka, Styl romantyczny…, s. 12.
²² T. Skubalanka, O stylu poetyckim…, s. 16.

• Przywoływane w jednym przypisie prace należy oddzielić średnikami, np.:

¹² S. Frycie, Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1945–1970, Warszawa 1982; A. Przecławska, Młody czytelnik i współczesność, Warszawa 1966; J. Weber, Prasa młodzieżowa. Informator, Warszawa 1979.

• Opis bibliograficzny czasopisma obejmuje: inicjał imienia i nazwisko autora, tytuł tekstu (kursywą), tytuł czasopisma (w cudzysłowie), rok wydania oraz zapisany cyframi arabskimi numer, zeszyt lub tom i strony, np.:

¹ E. Balerzan, Polonisto, kim jesteś?, „Teksty Drugie” 1990, nr 5–6, s. 3.
² O. Ducrot, Presupozycje: warunki użycia czy elementy treści, przeł. J. Hayewska, „Pamiętnik Literacki” 1975, z. 3.

• Opis bibliograficzny tekstów opublikowanych w serii wydawniczej obejmuje: inicjał imienia i nazwisko autora, tytuł (kursywą), miejsce i rok wydania, nazwę serii bez wyróżnień, numer tomu, inicjał imienia i nazwisko redaktora, np.:

¹ E. Jędrzejko, B. Witosz, Modyfikacje struktur składniowych w polskiej prozie lat siedemdziesiątych, Katowice 1995, Język Artystyczny t. 8, red. A. Wilkoń, B. Witosz.

1. W opisie bibliograficznym tekstów opublikowanych w pracach zbiorowych po inicjale imienia i nazwisku autora oraz tytule przywołanego tekstu stawia się po przecinku w:, a po nim tytuł opracowania zbiorowego (kursywą) oraz inicjał imienia i nazwisko redaktora, miejsce i rok wydania, np.:

¹ S. Gajda, Stan współczesnej stylistyki a synteza stylistyczna, w: Synteza w stylistyce słowiańskiej, red. S. Gajda, Opole 2001.

1. Cyfry odsyłaczowe przypisów należy przytulić do poprzedzającego je wyrazu. Kropkę, przecinek i dwukropek stawiamy zawsze po odsyłaczu (wyjątek stanowi odnośnik po skrócie zakończonym kropką, np. XX w.⁵, 1998 r.⁷, 1287 tys.¹²).
2. W przypisach nawiasowych zapis cytowanej literatury ogranicza się do podania w stosownym miejscu w tekście nazwiska autora, roku wydania i numeru strony, np.: (Sowiński 1970, s. 120). Przypisy nawiasowe wymagają dołączenia do pracy kompletnej literatury.

d) Teksty matematyczne

1. Teksty matematyczne (z równaniami matematycznymi) należy przygotowywać wyłącznie w LaTeX-u, który można pobrać z Internetu na zasadzie Open Source. Wydawnictwo przyjmuje również teksty przygotowane w TeX-u lub jego popularnych wersjach (np. AMS-TeX).
2. Przygotowując tekst, należy w miarę możliwości korzystać ze standardowych szablonów dokumentów (w „czystym” TeX-u jest to szablon domyślny, w LaTeX-u – „article” lub „book” itp.).
3. Przy formatowaniu tekstu należy unikać definiowanych samodzielnie skomplikowanych makroinstrukcji, zwłaszcza tych, które używają parametrów wstawianych na stałe. Zastosowanie tego typu makroinstrukcji powoduje, że dokumenty wymagają na ogół żmudnego ręcznego przeskładu do standardów typograficznych stosowanych w Wydawnictwie; kosztami takiej operacji Wydawnictwo może obciążyć autora.
4. Litery właściwe dla polskiego alfabetu należy uzyskać poprzez wybór odpowiedniej strony kodowej, tak aby były one widoczne również w tekście źródłowym i nie wyświetlały się jako sekwencje znaków (np. zamiast ą nie może pojawiać się tam \a lub ²a).

5.    Dołączane rysunki należy przygotować – jeśli to możliwe – w postaci wektorowej (jako pliki z rozszerzeniem PS lub EPS). Powinny być one wykonane za pomocą narzędzi zapewniających odpowiednią jakość rysunku, a także poprawny eksport do formatów PS bądź EPS. Ewentualne rysunki bitmapowe powinny mieć rozdzielczość wynoszącą minimum 300 dpi i powinny być zapisane w plikach nieskompresowanych lub stosujących kompresję bezstratną (sugerujemy, by oprócz tekstów z osadzonymi rysunkami dostarczać wersje tych rysunków w formacie TIFF).

e) Obiekty graficzne

1. Przyjmowane są tylko pliki rysunków, wykresów i schematów wykonanych w CorelDraw (wersja do X5) bądź wyeksportowanych do formatów EPS, WMF, PDF, JPG, PNG, TIF.
2. Obiekty graficzne mogą być wkomponowane w tekst, lecz należy dodatkowo dołączyć je jako osobne pliki na płytach CD .
3. Powierzchnia obiektu graficznego nie powinna przekraczać 125 × 189 mm.
4. Wszystkie rysunki znajdujące się w danej publikacji powinny mieć opisy wykonane tą samą czcionką (najlepiej 7 pkt Arial).
5. Kreska w obiekcie graficznym nie może być cieńsza niż 0,15 mm.

f) Materiał fotograficzny

1. Wydawnictwo jest w stanie dokonać obróbki materiału fotograficznego (od skanowania przez kadrowanie, retusze, korekcję kolorów itp.). Ale warunkiem przyjęcia do druku jest materiał dobrej jakości.
2. Autor publikacji może dostarczyć gotowe pliki z materiałem fotograficznym, jednakże przedtem musi dokonać określonych ustaleń z redaktorem technicznym publikacji, który opracowuje makietę tego materiału. Przygotowane wówczas pliki z fotografiami muszą spełniać odpowiednie wymogi, tj. muszą być zapisane w formacie TIFF, ich rozmiar oraz wykadrowanie muszą odpowiadać wymogom opracowanej makiety, rozdzielczość obiektów nie może być mniejsza niż 300 dpi (sztuczne nadawanie takiej rozdzielczości zdecydowanie obniża jakość druku); w przypadku obiektów kolorowych – zaleca się zapisanie ich w CMYK-u.